E-Dergi

Mevlana "Mesnevi"sinin 4 ciltten oluşan setini almak için kitapçıya yaklaştığımda yazık ki cebimde 100 YTL yoktu, 3. v3 4. ciltler de eksikti.
Kitapçı ciltleri tamamlayacak ben de paramı.
Dönüp öğrencilik yıllarımda Farsça dersinde tuttuğum notları karıştırdım, aşağıdaki beyitle çarpıldım:

"Men yâr-ı bâ-vefâyem ber men cefâ kılur sen/
Ger tû zi men nepursî men hod seni sorarmın."
( Ben sana aşkında vefalı davranan aşığım ama sen bana cefa etmektesin/ Eğer beni sormazsan ben seni arayıp sorarım.)
Ayrılığın,yalnızlığın hıçkırıkları gizli bu dizelerde.
100YTL'niz varsa, 3. ve 4. ciltler de tamamlanmışsa hemen alın derim.
Farsça yazılışı,günümüz Türkçesine çevirisi, şerhi ile üstün bir emeğin ürünü.

Thomas More'un bu yapıtı yüz yıllardır tartışılmakta. Bu yapıtı tümüyle anlamak için felsefe, teoloji, ekonomi, siyasi bilimler ve tarih konularında epeyce mürekkep yalamış olmak gerek.
Bildiğimiz tek şey yapıttta anlatılanların bir ütopya olduğudur. Yazar bunu peşinen kabullenmiş ki yapıtın adını "Ütopya" koymuş.

Kimilerine göre ilkel komünal toplum modelini anlatan yazar, kimilerine göre de emperyalizmin yöntemlerini işaret eden biridir.
Beni daha çok ilgilendiren, yapıtın satır aralarına gizlenen bir edebiyatçı dehası.
Bir de gizli mizah vurgusu.

Kitabı sosyal,politik,ekonomik bir düzleme oturtmaya çalışmaksızın salt sanatsal bir metin olarak ele almanız halinde ondan büyük bir zevk alacağınıza inanıyorum.
YİNE DE BİR "ÜTOPYA" MIZ OLSUN.

Halide Edip'in ilk dönem romanları içinde teknik bakımından en sağlamı.
Mektup-roman tekniğiyle yazılmış bir yapıt.
Dil ve anlatımda aksaklık oldukça fazla;ancak sıcak,içten bir söyleyiş ile okur üzerinde etkisini oluşturuyor.
Bir de bireylerin ruh çözümlemelerine verilen önem bu ilgiyi arttırıyor.

Sanata "sanat yapmak için" başlamış olsa da Kurtuluş Savaşı yıllarında toplumcu/ ulusçu edebiyata yönelmiştir.
" Kafamın içinde toplanan hayat unsurlarından bir şekil, yaşayan bir sahne çıkarmak için yazmışımdır." der.
Anlatılamayan,sonsuza dek saklanması gereken bir aşkın insan ruhu üzerinde yarattığı depremi, deprem sonrası yıkıntıyı anlatan bir yapıt.
Hasta Handan, Sister Canet, Hüsnü Paşa gibi farklı dinlere,milliyetlere, mesleklere sahip kişiler birlikte anlatılmakta.

Tomris Uyar'ın öykü tekniğinde farklı bir açı:
Öykülerin arasına şiirler sıkıştırılmış. Türk Halk öykülerinin manzum-mensur karışımı gibi.
Bununla da yetinmemiş yazarımız araya fotoğraflar eklemiş. Belki kitabı okurken dalıp da yaz düşleri kurmamızı istememiş. Epik tiyatrodan ( B.Brecht) esinlenerek anlatılanların birer öykü olduğunu,gerçeklik olmadığını aktarmak istemiş.
Bir de İngilizce adresler var, afişler.

Oteller,Beyoğlu, İstanbul sokakları mekan alınmış öykülere. Yalnızlık, kırgınlık,başkaldırının mahallesini anlatmış.
Zaman zaman toplumsal, siyasal sorunlara değinir. 1950 yılları, DP iktidarı...
Onun kadın kahramanlarında ilk ilginç tip olarak burada Meserret Hanım'ı tespit ettim: Önce sosyete mensubudur, sonra bir halk tipine dönüşür, sonunda kendi içine kapanan bir yalnız tipini oluşturur.
Bir yaşama sığdırılan bu denli büyük değişimler...

Kitabın adıyla kitapta yer alan öyküler arasında sıkı ilişki var.
Sanki yaz, her öykünün açık/ gizli kahramanı.
"Hep Yazdı" diye başlıyor kitap. Burada bir eşseslilik söz konusu: Yazar hem yaz ayından söz etmekte hem de sürekli yazdığından.
Yazarak var olan bir sanatçımız.

İlk öyküden son öyküye kadar "yaz "dır. Yazın başıdır ya da sonudur. Şarap bile " yaz şarabı" dır.
Bu kitaptaki öykülerde mektup-öykü tekniğine sık sık başvurulmuş. öykülerde sık sık kahramanların birbirine yazdıkları mektuplar var.
Farklı anlatım tekniklerini iç içe kullanıyor. Mektubun hemen ardından bir içebakış başlıyor. İçkonuşma ile devam ediyor öykü.
Tomris Uyar'ın diğer öykülerinde olduğu gibi bu öykülerinde de mekan hep ev,İstanbul, konaklar,yalılar...
Toplumun aydın kesimi, sürekli içen bir taife.
Tomris Uyar da aşırı içki kullanır. Yaşamının yazılarına etkisi.