E-Dergi

Çok katmanlı, üç ayrı anlatıcıya sahip romanın ana ekseninde İstanbul'un Kartal ilçesindeki Aydos Ormanı'nda yaşayan 8 hanelik topluluğun yersiz yurtsuz edilişi konu edilmiş. İsimleri ölünce tamamlanan, Dav, Yun gibi adlara sahip bu topluluk romana göre 2013 yılında yerlerinden edilir. Böylece Dav ve ailesinin yolculuğu başlar. Kitapta gözü açık, gözü kapalı, sol gözü kapalı, sağ gözü kapalı, iki nokta üst üste gibi bölümler arası işaretler bulunmaktadır. Gözü açık bölümünde Dav'ın hikâyesini üçüncü şahıs anlatıcıyla, gözü kapalı bölümünde gündüz düşsel bir mekâna giden Dav'a içine girdiği zamansız fantastik dünyayı anlatan ikinci şahıs anlatıcı sesiyle Mukim karakterini, iki nokta üst üste bölümlerindeyse zaman olarak 2015 yılında bulunan Edip’le de birinci şahıs anlatıcıyı görürüz. Romanda Edip karakteri üzerinden üstkurmacayı, bölüm başlarındaki epigraflar ve bölümler içinde geçen "Dorian Gray Şarap Evi" gibi ifadelerle metinlerarasılığı görürüz.

Solgun Ateş, deneysel roman kategorisinde inceleyebileceğimiz oldukça ilginç bir eser. John Shade'in yaşamının son yirmi gününde yazdığı 999 mısralık, 4 kantoluk şiirinin, komşusu akademisyen Charles Kinbote tarafından editörlüğünün yapılarak yayımlanması anlatılır. Kinbote bu esere bir önsöz yazar, kitabın ikinci kısmında 999 mısralık şiirler gelir, sonrasında onun sıçramalı olarak mısra açıklamalarını görürüz, kitabın sonunda yine Kinbote'un kaleme aldığı kurmaca bir dizin yer alır. Charles Kinbote kendi tabiriyle bir delidir, bundandır ki mısra açıklamalar güvenilmezdir. Anlatıcı tipi tekinsiz/güvenilmez anlatıcıdır. Eserdeki kurmaca evreni kaygan bir yapıdadır, anlatılanların ne kadarının doğru bilemeyiz. Solgun Ateş, üstkurmaca bir metin olmasıyla birlikte dört bölümden oluşan yapısıyla oldukça farklı bir biçime sahiptir. Eserin ismi William Shakespeare'in tarihi oyunu Atinalı Timon'dan gelmekte olup pek çok eserle de metinlerarası ilişkidedir.

Cevdet Bey ve Oğulları, 19. yüzyılın sonlarından başlayarak 1970'li yıllara kadar uzanan bir ailenin üç kuşak hayatını anlatmaktadır. Geleneksel aile yapısından modern aile yapısına geçişi anlatan, çeşitli karakterler üzerinden hayatını tamamen işe, başarıya ve paraya odaklamış kişilerle varoluşsal sorgulama yaşayan, entelektüel çabası olan ama tam manasıyla bir türlü eyleme geçemeyen kişileri irdelemiştir. Tüm karakterlerin ortak arzusuysa "yaşamak"tır. Roman boyunca çokça geçen bu ifade, aslında karakterlerinin hiçbirinin istediği hayatı tam manasıyla yaşayamadığını bizlere göstermektedir. Klasik bir anlatı yapısına sahip, üç parçalı bu hacimli roman, kadın karakterlerin zayıf çizilmesi ve bölümler arasındaki büyük hacimsel farklılık, özellikle de final bölümünün nispeten zayıflığıyla iyi bir ilk roman olmasına rağmen kimi eksikliklerin bulunduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

Melisa Kesmez'in üçüncü öykü kitabı Nohut Oda, insan ilişkilerine odaklanmış beş öyküden oluşan bir eser. 2019 yılında Sait Faik Hikâye Armağanı ödülüne değer görülen bu kitap, incelikli dili, iyi ayarlanmış duygu yoğunluğu, başarıyla oluşturulmuş öykü atmosferleriyle öne çıkıyor. Anne, baba, kız kardeş, ev arkadaşı, eski eş ve kedi aracılığıyla kurulan ilişkilerin kırgınlık ve özlem gibi duygularla karakterlerin kendi sesleri üzerinden bir anlatıma tanık oluyoruz. Öykülerde anlatılan karakterler, kendi kabuğuna çekilen, bir nedenden ötürü kozasını ören kişiler ama bir şekilde kozayı yırtmayı başardıklarını da görebiliyoruz. Sona doğru giderken beklenenin dışında başka bir final yapılması, yaşanılan duyguların kırıcılığına, sertliğine rağmen yumuşak ve genellikle de umutla bitirişler, hacimli öyküler olmalarına rağmen son sayfasına kadar kendini okutturabilmeleri bu kitabı ayrıca değerli kılıyor. Kazandığı ödülü sonuna kadar hak ettiğini rahatlıkla söyleyebilirim.

Cevdet Bey ve Oğulları, 19. yüzyılın sonlarından başlayarak 1970'li yıllara kadar uzanan bir ailenin üç kuşak hayatını anlatmaktadır. Geleneksel aile yapısından modern aile yapısına geçişi anlatan, çeşitli karakterler üzerinden hayatını tamamen işe, başarıya ve paraya odaklamış kişilerle varoluşsal sorgulama yaşayan, entelektüel çabası olan ama tam manasıyla bir türlü eyleme geçemeyen kişileri irdelemiştir. Tüm karakterlerin ortak arzusuysa "yaşamak"tır. Roman boyunca çokça geçen bu ifade, aslında karakterlerinin hiçbirinin istediği hayatı tam manasıyla yaşayamadığını bizlere göstermektedir. Klasik bir anlatı yapısına sahip, üç parçalı bu hacimli roman, kadın karakterlerin zayıf çizilmesi ve bölümler arasındaki büyük hacimsel farklılık, özellikle de final bölümünün nispeten zayıflığıyla iyi bir ilk roman olmasına rağmen kimi eksikliklerin bulunduğunu rahatlıkla söyleyebilirim.