E-Dergi

Vahyedilen din ile yaşanılan din arasındaki farklılıkları ve bu farklıkların ortaya çıkış süreçlerini detaylı olarak irdeleyen değerli bir çalışma.

Kitapta, dördü de İngiliz olan Hobbes, Locke, Berkeley ve Hume'un bilgi (felsefesi), varlık, töz, ahlak, Tanrı (inancı), doğa, yasa, siyaset, devlet, özgürlük (ve mülkiyet) benzeri görüşlerine yer veriliyor. Bu kadar ağır konuların ders kitabı gibi anlatılmamış olması okumayı keyifli hale getiriyor. Son derece toparlayıcı ve net olarak ele alınmış görüşler elbette yabancısı için zorluk teşkil edebilir fakat az da olsa felsefeye aşina olanlar için oldukça faydalı ve kolay diyebilirim. Bu dörtlü İngiltere’de yaşamış olmalarının yanı sıra Descartes’ten de etkilenmiş olmaları ortak yönlerinden bir diğeri. Ayrıca sonraki gelen önceki düşünürün fikirlerinden etkilenmiş ya da öncekinin fikirleri kendi fikirleri için çığır açıcı olmuş olması başka bir ortak yön diyebiliriz. Modern dönemin başlangıcına dair felsefi okumalar yapmak isteyenlere tavsiye ederim.

Müellif, Müslümanların sorunları şunlardır, Batı şunları yapmamalıydı diyerek genel bir tablo çiziyor ama çözüm bahsinde sığ bir yaklaşım sergiliyor. Doğu ve Batı'nın neden anlaşması, uzlaşması gerektiği romantizmi barındıran eser gelenekselci bir bakışla yazılmış. Eserde mürettip hataları bir yana mantıksal açıdan göze çarpan çeviri hataları var. Hâliyle okumada ve anlamda sorunlar meydana geliyor. İçerikteki değerlendirmelerde 1960'lar ve öncesinin bakış açısı bulunduğundan güncellik konusunda yetersiz. Doğu ve Batı ile ilgili metinlere özel bir ilgisi olanlar kütüphanelerinde bir çeşni olarak bulundurmak isteyebilir. Onun dışında entelektellik bağlamında çok doyurucu diyemeyeceğim. Ek olarak, 180 küsur sayfalık kitap yazarları ayrı konuları benzer iki ayrı kitapçıktan oluşuyor.

Son zamanlarda okuduğum en iyi kitaplardan. Geçtiğimiz kırk elli yılı özellikle Müslümanlar açısından/üzerinden anlamak ve anlamlandırmak için önemli siyasi ve sosyo-ekonomik değerlendirmeler barındırıyor. Eksik bulduğum taraf, yer yer değerlendirmeler bulunsa da çoğunlukla yenilikçi hareketin ele alınması ve özellikle İran'nın esgeçilmesi diyebilirim. Bunun dışında çok önemli bir bakış açısının (kapitalistleşen Müslümanlığın) düşünsel kodlarını ortaya koyuyor kitap. Son yıllardaki İslami düşünce ve siyasetin dönüşümü/değişimi üzerine okuma yapmak isteyenlere kesinlikle tavsiye ederim.

Felsefi ve kültürel temellerinin aynı kaynaklar olması nedeniyle kapitalizmin ikiz kardeşi diyebileceğimiz Marksizm'in çelişkilerini göstermesi açısından önemli bir eser. Bu iki kavram/eğilim/ideoloji arasındaki tek farkın ifrat ve tefrit olduğunu gözler önüne seren eseri, Marksizm'e farklı bir açıdan bakmak isteyenlere tavsiye edebilirim.