Alevi ve Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temelleri Hakkındaki Yorumlar

Alevilik ve bektaşilik konusunda akademik alanda yazılmış güzide kitaplardan birisidir. bu kitabı okuduğunuzda Eski Türk geleneklerini , roma ve bizans kütürünü , anadolu kültürlerini ve islam kültürünün türk - islam kültürünün oluşumunda ne denli etki ettiğini anlayacaksınız.

polpüler olmayan işini iyi yapan çok önemli bir tarihçinin çok önemli bir esri. anadou aleviliğini anlamak ve özümsemek için okunmalı.

Detaylı olmasa da Alevi-Bektaşilik hakkında temel olan bilgileri vermiştir mutlaka okunması gereken bir eser tavsiye ederim

Prof. Dr. Ahmet Yaşar Ocak, heterodoks islam tarihi üzerine önemli çalışmaları olan bir ilim adamımız, bu kitabında da bahsi geöen inançların kendi kaynaklarından, İslam öncesi temelleri olduklarını savunduğu özellikleri incelemeye çalışmış. Bunların arasında "dağ ve tepe kültü,taş ve kaya kültü,ateşe hükmetmek, kemiklerden diriltmek,ejderha ile mücadele vs." sayılabilir. Kendisiyle bir saate yakın görüşme imkanımız olmuştu, Hacettepe Tarih bölümünde, benim izlenimin, kendisinin çok saygı değer bir ilim adamı olduğu yönünde, ama tabii ki ister istemez bu kadar araştırmanın içinde hatalar olabilir, bunları da incelemek gerekir,

"menakıbnamelerde mevcut inanç motiflerinin toplam miktarına göre bir sıralama yapılacak olursa, şöyle bir tablo ile karşılaşılmaktadır. tabiat kültleri ile alakalı sadece 14 motife karşılık, 27 şamanist, 48 uzak doğu ve iran dinleriyle ilgili motif mevcuttur. kitab-ı mukaddes kaynaklı motifler ise 46 tanedir. toplam miktar 145 olduğuna bakılırsa* bunun

%10’u tabiat kültleri
%25’i şamanizm
%33’ü uzak doğu ve iran dinleri
%32’si kitab-ı mukaddes

menşe’li motifler olmak üzere bir dağılım gösterdiği ortaya çıkmaktadır." diyor yazar kitabının son kısımlarında, ancak bir toplama hatası yapılmış galiba, toplam 145* değil 135 çıkıyor yanlış toplamadıysam, böyle hatalar olabilir, önemli olan bizim doğruyu arama isteğimizi her daim korumamızdır.

Aleviliğin islam öncesinde hiçbir temeli yoktur. Bu konuda Harun arkadaşıma katılıyorum. Kitap alevileri kendine çekmeye ve yeni bir tartışma ortamı oluşturmaya yönelik hazırlanmış olup birazda ticari amaçla yazılmış gibi gözüküyor.

Alevilik inancının İslam dininden ayrı bir şekilde ve aslında bir toplumun ya da bir ırkın ya da bir milletin temelinden gelen bir ırksal bütünlük süreci olarak verilmesini aslında anlamış değilim. Bu durumu aslında biraz da bizim Türkçlük akımı yazarlarının yapmış olduklarına benzetmedim desem ylan olur. Belki de bu nedenledir ki üniversitede özellikle kendini dogmatim milliyetçilik akımlarına kaptırmış hocalarımdan bazıları kendilerinin şamanist olduklarını iddia etmişlerdi. Tıpkı buna benzer bir şekilde şimdi de Aleviler hakkında bu tip bir eseri okumak insanın aklına aslında Alevilerin kavimsel sürecinin oluşu ve bu kavimsel sürecin ardından Aleviliğin ortaya çıktığını göstermeye çalışmış gibi. Ancak ben bu duruma kesinlikle inanmadığımı matessüf bildirmek isterim. Alevilik nereye dayandırılmaya ve şu an ki yapısal durumu itibari ile nelere ve nerelere entegre edilmeye çalışılırsa çalışıldın. Aleviliğin İslam' da önce herhangi bir şekilde varolması durmu söz konusu bile olamaz. Alevilik, sadece İslam döneminde yaşanan bir kısım olayların ardından Hazreti Ali taraftarı Müslümanlara verilmiş bir isimdir, her ne kadar da siyasal düzen içerisinde Hazreti Ali yanında yer alan kişiler Alevi olarak isimlendirilse de daha sonraki gelişmelerle çeşitli bidatlarla deforme edilmiş olan bu anlayış, kimi siyasal fraksiyonlarında kullanımına açılmış, ardından İslam ile hiçbir alakası olmayan çeşitli Alevi görüşleri de ortaya çıkmıştır. Herşeyden önce bir mezhepler tarihinin okunmasında fayda mülahaza ediyorum. Aksi halde Aleviler sadece siyasal bir etkinlikten ileriye gidemeyeceklerdir.