Pozitif bilimler ile sosyal bilimler arasındaki farkların ortaya koyulmasıyla başlayan kitap ilk olarak, sosyal bilimlerde tek bir doğrunun henüz oluşmadığını kısa bir bilim tarihi etrafında anlatıyor. İkinci olarak ortaya koyduğu ise, millet ve milliyetçilik kavramlarının artık modasının geçtiği, eskide kaldığı yalanını gerekli literatür taramasıyla çürütmüş. Kitabın ortaya koyduğu son husus ise, millet ve milliyetçilik kavramlarının ortaya çıkışı ile alakalı. Batı medeniyetinde bu kavramların modernite ortaya çıkmış olmasının, bizler için aynı sonuçları doğurmadığı gerçeği.
Kitap, bilimsel eser olması dolayısıyla son derece tatmin edici. Bunun yanında üslupsal olarak son derece anlaşılır, sade ve sürükleyici.
Sosyal hayatımızda kitapları tasnif ederken bazı eserlere, “başucu kitabı” deriz. İskender Hoca’nın Millet ve Milliyetçilik kitabı, bu açıdan tam manası ile bir başucu kitabı.