Aile ve Eğitim. İç içe, birbirinden ayrılması mümkün olmayan iki kavram. Eğitimin olmadığı bir aile ve insan hayatında ailesinde eğitim almamış bir kimse düşünülemez. Günümüzde her işin, her mesleğin bir okulu, bir kursu olduğu halde, bu işleri yapabilmek için sertifika, ehliyet, referans, diploma vs. gibi iş yapabilirlik belgeleri istendiği halde, aile kurmanın, aile olmanın hiçbir eğitimi aranmaz.
İnsan ilişkileri içinde en uzun ömürlü ve önemli etkileri olanı, hiç kuşkusuz anne-baba ile çocukları arasında olan ilişkilerdir. Her çocuk ailenin parçasıdır. Çocuğun yetişmesi ve gelişmesinde ailenin katkı ve sorumlulukları, çevre ve toplumun sorumlulukları kadar önemlidir. Gösteriyor ki, anne-babaları tarafından gerçekten sevilip sayıldıklarına inanan çocuklar davranışlarında daha bağımsız ve kendilerine daha çok güvenen insanlar durumuna gelmektedirler. Çocuğun kişiliği önce ve esaslı olarak anne-babası arasında biçimlenmeye ve renk almaya başlar. Ancak bir çocuğun aile çevresinde kazandığı kötü alışkanlıkları değiştirmek, kolay bir iş değildir. Atalarımız, öncelikle ilk yıllardaki etkilerin önemini belirtmek için ‘Ağaç yaşken eğilir’ demişlerdir. Yapılan incelemelerde gösterdiği gibi insan hayatında anne-babasının her yaşta kişiliği üzerinde etkisi olmaktadır.
‘Aile eğitimi’ için çaba sarfetmek isteyenlerin başvuracaklar ilk elde eserlerden biri, işte Muhterem Hüseyin Ağca Bey’in bu eğitimin nasıl bir metotla verileceği konusunda hazırladığı bu eseri tavsiye ediyor, kendisine teşekkürlerimizi sunuyoruz.
Kitap giriş ve üç bölümden oluşuyor. Giriş bölümünde aile kavramı, kuruluşu, üyeleri ile görev, sorumluluk ve yetkileri üzerinde duruluyor. İlk bölümde ise, ‘ailede eğitim’ kavramı, ne anlaşılması ne niçin yapılması gerektiği ile ailede eğitim rolleri işleniyor. İkinci bölüm, aile kurmak için evliliğe hazırlık, Ailede eğitimde uygulanacak belli başlı alanlar, belli başlı metotlardan oluşuyor. Üçüncü ve son bölümde, ailede eğitilmiş insanın özellikleri, ailede etkili eğitim uygulayan toplumların özellikleri ve ailede eğitimin değerlendirmesi ile sona eriyor. Eserden alınan notları şöyle özetleyebiliriz:
“Ey insanlar! Kendinizi ve ailenizi, yakıtı insanlar ve taşlar olan ateşten koruyun.” (Tahrim,6) Kitap başlangıçta, aile sorumluluğunu hatırlatan ve konunun önemini ifade eden bu ayetle başlıyor.
Aile, tarihin her döneminde ve her yerinde toplumun temel ve vazgeçilmeyen müessesesi olmuştur. Bu müessese, insanlığın tanıdığı bütün dinler tarafından da kutsal sayılmıştır. Onun kutsallığı; cemiyet hayatında düzen, disiplin, huzur ve devamlılığı sağlamasında gelmektedir.
Ailenin çeşitli sebeplerle zayıfladığı her durumda; kargaşa ve çok boyutlu sefalet yaygınlaşmaktadır. Aile bir bakıma kötülük ve iyiliklerin hem sebebi hem de sonucudur. Aile sağlıklı ise toplumda iyilikler yaygınlaşır, aile bozulmuşsa toplum da bozulur.
‘Ailede Eğitim’ insanî değerlerin geliştirilerek yaşatılması için, aile üyelerinden her birinin yerine getirmesi gereken tanıtma, benimsetme, önderlik ve örneklik davranışa dönüştürme ile ilgili sorumlulukları açıklamak amacıyla kaleme alındı. Bilindiği gibi ailenin eğitimi çok kere bu kurumun dışındaki sorumlulardan beklenir. (xı)
Ünlü bir düşünür, “Mutlaka evlenmelidir. Çünkü bunda başarıya ulaşanlar mutlu, ulaşamayanlar benim gibi filozof olurlar. Her ikisi de çok güzeldir” demiştir. Hayatın gayesi mutlu yaşamak ve huzur içinde bu geçici dünyadan ayrılmak olsa gerektir. Mutlu olabilmek için de gerekli şartların başında, uygun şartlarda bir aile yuvası kurmak geliyor. (s.2)
Ailede Eğitim, aile yuvası kurmaya karar verilen andan başlayarak aile birliğinin herhangi bir biçimde sona ermesine kadar geçen süre içinde, aile üyelerinin eğitimini kapsar. (s.12)
Ailede eğitimin sağlıklı bir seviyede gerçekleşmesinde rol oynayan birkaç önemli noktayı açıklamakta yarar vardır:
1.EŞ SEÇİMİ: Yakın bir geçmişe kadar eş seçme yalnızca erkeğe ait olan bir imtiyazdı. Gerek eski Türk geleneklerine, gerekse İslam dininin ailenin kuruluşu ile ilgili kurallarına aykırı olan, bu tek yönlü kararlar eş seçip aile yuvası kurma yöntemi, gösterilen tepkiler sonucu geniş çapta ortadan kalkmış gibidir. Ancak bu defa da tepkilerin dozu kaçmışa benzemektedir. Bir uçtan öteki uca gitmek kolay, fakat bu süratli gidişte doğabilecek tehlikeleri önlemek oldukça güçtür. Nitekim bu defa da kimsenin fikri desteğini almadan, geçici heveslere dayalı eş seçimleri yaygınlaşmaya başlamıştır. Pek çok kısa süreli evliliğin temelinde ‘isabetsiz eş seçimi’ meselesi yatmaktadır.(s.68)
2. EŞLERİN BİRBİRLERİNİ EĞİTME SORUMLULUĞU: Ailenin kuruluşuna temel teşkil eden, karşılıklı irade beyanı ve bunun resmi makamlarca kaydedilmesinin hemen ardından, birbirini tamamlama sorumluluğu başlar. Bu sorumluluğun başlıcaları arasında, eşlerin ortak bir hayat için yeniden eğitilmeleri vardır.(s.72)
3.ANA-BABA OLMA OLGUNLUĞU: Ana-baba olgunluğu, ailenin genç üyelerinin tavırları karşısında; sabırlı, anlayışlı, hoşgörülü tavır almalarıyla ortaya çıkar. Olgun ana-baba, susturan değil, dinleyen ana-babadır.(s.75) Ana-baba olma olgunluğu gelecek nesil için ciddi bir güvencedir. Bu olgunluk, annenin, çocukları için iyi bir aşçı, bakıcı ya da çamaşırcı kadın rolünü çok aşan bir sorumluluktur. Baba için de düğmeye basıldığında çocuğa para veren otomatik bir banka makinasından öte bir rol oynamayı gerektirir.
Ailede eğitimin bütün boyutlarıyla gerçekleşmesi, toplumda sosyal problemlerin daha kaynağından söndürülmesi demektir. Karı-koca adayları birbirlerini isabetli seçer, birbirlerinin eksikliklerini hoşgörüyle karşılar, tamamlamak için gayret gösterirse, kısaca aile; zevklerin, kederlerin paylaşıldığı bir eğitim ocağı olarak düşünülürse, kişiler mutlu, toplum huzurlu olur. (s.80) Bu kurallara uygun olarak seçilecek metotların bizi amaçlarımıza ulaştırmaması için hiçbir sebep yoktur. Yeter ki eğitici de sabır, eğitilecekte iyi niyet olsun. (s.109)
