E-Dergi

Hatice Günday Şahman'ın H2O Kitap tarafından yayımlanan yeni öykü kitabı Yarım Kalmasın, bir yerinden kırılan, yarım kalan hayatlara sahip insanların öykülerini anlatıyor. Yarım kalmasın dileğiyle belki de karakterler yaşamlarına bir şekilde devam ediyor. Anlatımdaki duygu yoğunluğunu kitapta yer alan on iki öyküde de görebiliyorsunuz. Bu da bir yerinden öykülere tutunmanızı sağlıyor. Özellikle italik kısımlarda yer yer sözlü halk kültürümüze de dayanan masalsı bir dili görüyorsunuz. Eserde en çok bu anlatımın ön plana çıktığı öyküleri beğendim. Keşke bu güzel dil tüm öykülere sirayet etseydi, ne de iyi olurdu. Kitapta en çok "El İyisi" adlı öyküyü beğendim.

Evrenin Yatışmaz Yapısı ve Diğer Öyküler dört öyküden oluşan hacimli bir eser. İlk öykü "Evrenin Yatışmaz Yapısı" 73 sayfalık uzun bir metin. Aykut Ertuğrul'un kendisini öykü karakteri olarak kullandığı, ana metinde Leyla ve Aykut'un önce Paris'te başlayan ve sonrasında İstanbul'da devam eden esrarengiz hikâyesine tanık oluyoruz. Öykünün üstkurmacasında ise Korkut Molla ve Evliya Çelebi'nin tarihsel üstkurmaca türünde değerlendirebilecek hikâyesini görüyoruz. Dede Korkut Hikâyeleri ve Georges Perec'in Kış Yolculuğu öyküsü olmak üzere pek çok yazar ve eserle metinlerarası ilişkide olan öykü, kurmacanın kendisi üzerine de odaklanan, yazma eylemi üzerine düşünen bir metin. Ayrıca Esatiriler adında asıl hikâyeyi arayan gizli bir örgüt vasıtasıyla postmodern polisiyeye de göz kırpan tam bir postmodernist uzun öykü. Kitapta yer alan diğer üç öykü de yazarın anlatım ve kurgu gücünü bizlere gösteren metinler. Özellikle "Adem'den Önce" gayet başarılı bir distopik öykü.

Dili başarıyla kullanan bir yazarın elinden çıkma Taş Sektirme Ustası. Okurken herhangi bir cümlede şöyle olsa daha iyi olur gibi bir düşünceye hiç düşmedi zihnim. İlk kitap için gayet yetkin cümle kurulumlarıyla karşılaşıyoruz. Dilinin sadeliği, akışkanlığı, pürüzsüz yapısı ve çok inip çıkmayan temposuyla bu kitabın kendine has bir dokusu mevcut. Kitabımızın ana anlatıcı birinci şahıs ve onun sesini iç monolog yoluyla duyabiliyoruz. Üçüncü şahıs anlatım, diyaloglar ve eserdeki kadın yan karakterin sesiyle birlikte çoklu anlatım Taş Sektirme Ustası'nda kullanılmış. Sadece yöntem değil içerik olarak da metnin modernist yapısına tanık oluyoruz. Kitabın içeriğinde Taş Sektirme Ustası olarak nitelendirilen anlatıcımızın bulunduğu topluma uyumsuz yaşamını görüyoruz. Kendini takıntı halinde suda taş sektirme tutkusuna kaptırmış, etrafında bulunan tüm insanlardan farklı yapısını bu şekilde dindirmeye çalışan fakat bulunduğu ortamın çemberini de aşamayan, çıkışsız bir karakter sunulmuş.

Orhan Pamuk’un bir ara çok meşhur olan “Merhaba poğaçacı,” ifadesinin kökenlerini bu kitapta görebiliyorsunuz. Özellikle kitaptaki siyasi yazılarında ve bazı anılarında yazarın toplumumuzdan ne kadar uzak bir yerde kendisini konumlandırdığına şahit oluyorsunuz. Eserdeki edebiyat incelemeleri, özellikle de Laurence Sterne’ün Tristram Shandy romanı hakkındaki yazı çok doyurucu. Orhan Pamuk’un yazmaya ve romancılığa bakışını görmek adına da Öteki Renkler başarılı bir kitap. Eserin başında hacimli bir öykü bulunuyor. Anıyla kurmacanın karıştığı bu öykü fena sayılmaz. Orhan Pamuk’un ne kadar doğal bir anlatıcı olduğunu da özellikle kitapta yer alan anılarını okuduğunuzda gayet iyi anlıyorsunuz. Kitaptaki siyasi yazıları çok da dikkate almadan okuyabilirseniz eserin edebi kısmının gayet güçlü olduğunu görebilirsiniz. Son olarak Orhan Pamuk’un toplumdan ve bulunduğu koşullardan kopukluğuna, kızı Rüya’yla yaşadığı 1 Mayıs anısında tanık oluyoruz.

Bu Kitabı Çalın, postmodern edebiyatın bütün unsurlarını bulabileceğiniz 12 öyküden oluşan nadide bir eser. İki yüz sayfalık yapıtta, postmodern polisiye, oyun kavramı, üstkurmaca, metinlerarasılık gibi postmodern edebiyatın önde gelen anlatım tekniklerini görebiliyoruz. Edip Cansever'in Ben Ruhi Bey Nasılım ve Oğuz Atay'ın Korkuyu Beklerken adlı eserleriyle birlikte Birkaç Dolar İçin öyküsünde Sergio Leone'nin aynı adlı filmiyle de metinlerarasılık yapılmıştır. Üstkurmaca tekniği ise kitaba ismini de veren öykü olan Bu Kitabı Çalın'dan başlayarak kitapta yer alan çeşitli öykülerde görülmektedir. Özellikle Yazarın Belleği adlı metinde anlatıcı kurmaca karakterin kendisidir ve kendisini oluşturan yazarın zihnini bizlerin gözleri önüne sermiştir. Bu Kitabı Çalın hem yazma, yazarlık üstüne olan düşüncelerin kurmaca içinde aktarımı hem de başarılı anlatım dili, yaratılan atmosfer, enteresan karakterlerin varlığı gibi noktalarıyla oldukça başarılı bir postmodern öykü kitabı.