E-Dergi

Rauf Orbay, Cumhuriyet tarihimizin temellerini oluşturan olaylarda hep ön safta olmasına rağmen unutulanlardan biri. Mondros ateşkes antlaşmasını imzalayan heyetin başında giden, yıllarca başvekillik yapmış, Cumhuriyet tarihimizin ilk muhalif partisinde bulunmuş, atatürk’e suikast davasında İstiklal Mahkemesinde 10 yıl kürek cezasına çarptırılıp sonra aklanan bir kişi. Daha neler neler… Bu hatıratın üstüne Kazım paşa da mutlaka okunmalı. Çünkü Kazım Paşanın hatıratı ile birlikte okunulduğunda Cumhuriyet tarihimizdeki birçok yanlışlar ve eksik kalan alanlar doldurulacaktır. Böyle önemli şahsiyetlerin hatıralarını tekrar yayınladığı için Truva yayınlarına teşekkürler.
Kitaba eksi not olarak ise Erzurum ve Sivas Kongreleri süreci neredeyse hiç anlatılmamış. Çok hızlı geçilmiş.

Tenkitsiz siyaset, tenkitsiz ilim, tenkitsiz fikir, tenkitsiz insan olmaz. Tenkitsiz insan bir tek Türkiye’de olur. O da koyu Atatürkçülerin bakış açıları yüzünden. Yavuz Bülent Bakiler bu kitabında adeta tarihi şahsiyetlere nasıl yaklaşılmalı onun dersini vermiş. Bir insanı neden yüceltmememiz gerektiğini, ne yaptı ise onu tam olarak hakkıyla anlatmamızın dersini vermiş. Hata yapmaz Atatürk algısına karşı belgeli olarak sunduğu birkaç başlığı kitaptan aktarıyorum; Güneş Dil Teorisi meselesi, Atatürk’ün bizzat yazdırdığı Vatandaş İçin Medeni Bilgiler kitabında geçen İslam dini hakkındaki tamamen yanlış bilgiler(vahiyi ret eden yazılar vs.), Atatürk’ün Türk musikisini yasaklaması olayı, Sinop vekili Recep Zühtü’nün karısını öldürdüğü halde ceza almaması ki Atatürk’ün yakın arkadaşlarındandır, Atatürk’ün muhalefet partilerine bakış açısı, Şark cephesi kahramanı Kazım Paşanın kenara itilmesi olayı…Son zamanlarda okuduğum en çarpıcı kitaplardandı.

Araplar da topraklarını satmasaydı, deyip işin içinden sıyrılan kişilerin özellikle okuması gereken bir kitap. Kitapta, İsrail devletinin kuruluşa giden yolda yaşanan birçok olay ele alınmış. Haşimiler ile Hüseyniler arası çekişme, Suriye ve Mısır’ın Filistin üzerindeki emelleri, Ürdün’ün Yahudiler ile iş birliği yapmaya çalışmaktaki amacı, Müftü Hüseyin’i kimler neden desteklemedi, İngilizlere bağlı Arap lejyonunun tutumu gibi bir çok konuya, Ürdün ve yahudi iş birliği temelli bakış açısı ile ele alınmış. Ayrıca ortadoğuda yaşanan bu sorunların sadece Aapların iş bilmezliğinden kaynaklandığını düşünen arkadaşlar için Arapların Gözünden Haçlı Seferleri kitabını da okumalarını tavsiye ederim. Bu tavsiye kitabında 1000-1250 li yıllarda bölgeye hakim olan Türk beylerinin de aynı bu kitapta anlatıldığı gibi, Arap liderlerin arasındaki anlaşmazlıklara benzer durumların olduğunu göreceksiniz.

Yavuz Bülent Bakiler, doğru olduğuna inandığı şeyleri, lafını esirgemeden söyleyen biri. Bu hatıratı okurken buna hazır olun. Özellikle Mustafa Kemal hakkındaki eleştirilerine, Sultan Vahdettin hakkındaki görüşlerine, CHP zihniyetinin laikliği nasıl anladığına dair verdiği ve bizzat yazarın yaşadığı çarpıcı olay örneklerine hazır olun. Hatıratlar her zaman çok değerlidir. Dönemin dinamiklerini günümüzle karşılaştırma imkânı sunar. Yavuz Beyin hatırat serisi de bu bakımdan ayrıca çok kıymetli.

İran ve Suriye birlikteliğinin sadece şii kökenli bir bağ olmadığını, her iki ülkenin de ayakta kalabilmek için bir birlerine olan ihtiyacını (Körfez- Levanten denklemi mesela) ülkelerin tarihini de ele alarak açıklayan, gidişatın nereye doğru everildiğini anlatan güzel bir eser. Eserde bahsedilen birkaç konudan bahsetmek gerekirse, İran’ın söz konusu Suriye olduğunda nasıl yumuşak bir tavır aldığından, her iki ülkenin de Avrupa’ya bakış açılarından, ortak düşmanları vasıtasıyla bir birine bu kadar uzak duran iki ülkenin nasıl yakınlaştığından, 79 İran devrimi sonucu oluşan siyasi havadan… liste daha da uzatılabilir. Başarılı bir çalışma olmuş. Ancak bazı yerlerde az da olsa tekrara düşüldüğü söylenilebilir. Özellikle başlıkların altında ülkelerin tarihi birkaç kez tekrar edilerek sunulmuş. Çok da rahatsız edici bir durum değil ama.