Sanırm bu kitabı 1994 yılında ilk çıktığında okumuştum. Normalde bu kitabı ilk kez okuyanların pek çoğu şakınlık içerisinde hayrete düşmüşlerdir. Ancak ben, kitapta anlatılan olayların pek çoğunun geçtiği yer olan Güneydoğu'da doğmuş olmamdan ve yine anlatılan pek çok olayın birebir tanığı olmamdan ötürü inanın pek şaşırmadım. Çünkü söz konusu olan olaylar, yapılanmalar, eylemler vs. pek çok doğu insanın olduğu gibi benim için de sıradan ve alışılagelmiş şeylerdi. Asıl sorun bu anlatılanların ülkenin batısında yaşayanlarca pek fazla bilinmemesiydi. Bu yüzden batılı bir Türk insanı bu kitabı okuyunca şaşırmakta haklıydı.
Ancak kitapta bahsi geçen bazı olaylar, kanımca Cem ersever'in olaylar içinde belli bir tarf olmasından dolayı biraz saptırılmıştır. Ayrıca Ersever, "derin devlet" dediğimiz ve JİTEM içinde oluşturulan "kontr gerilla" yapılanması içinde sadece bir piyon olmuş ve yer yer kendisine verilen görevleri yaptıktan sonra yine bu güç tarafından ortadan kaldırılmıştır. Kitapta iddia ettiği gibi; bu gücü kuran ve yapılandıran kesinlikle Ersever değildir. O sadece bu yapılanma içinde faal olarak çalışmış bir çok Ersever den sadece biriydi.
Bu kitabın okunmasındaki pragmatist yön; geçmişte bu ülkenin belli bir coğrafyasında yaşanmış olan olaylara uzak kalmış ve tek yönlü (devlet söylemiyle yetinmiş) bilgilendirmeyle yetinmiş olan kişilerin kafasında yüzlerce soru işareti uyandırabilecek ve doğruyu aramalarını tetikleyecek bir yapıya sahiptir.
Kitapta anlatılanlar ne tamamıyla yalan ne de tamamıyla gerçektir. Bütün gerçek Ersever le birlikta toprağa gömülmüş olup bu kitaptan bize kalan şey; daha önce doğru bildiğimizi sandığımız şeylerle yanlış dediğimiz şeyleri tekrar ters yüz edip sorgulamamız ve farklı kaynaklardan yapacağımız araştırmalarla kendi gerçeğimize giden yolu bulmak olacaktır.
Soner Yalçın bu kitapla, karanlıkta yürüyenlere bir mum yaktı. Asıl aydınlığa ulaşabilmek için yolumuzu aydınlatmak amacıyla şimdilik bu ışığı kullanabiliriz. Ama unutmayalım ki vaktimiz çok az ve mum her an sönebilir veya söndürülebilir.
Irgat ŞUİ
Y.Y.Ü
Tarih bölümü