İran Mektupları / Lettres Persanes Hakkındaki Yorumlar

tarihi ve kültürel pek çok dokuyu okuyucuya sunan guzel bir eder

Doğuya; batılı gezgin gözünden bakılan seyahat mektupları harika bir Montaıgne eseri.

Batının, Doğu Dünyasına bakış açısının alt yapısını oluşturan eserlerden birisi diyebilirim.Okunması gereken bir kitap.

fransızcasından okumuştum türkçesi de elimde olsun diye aldım. hiç görmediği diyarlar ve insanları hakkında yazı yazan bir fransız yazarı. avrupalının gözünde müslümanları yansıtan bir kitap

Türk Mektuplarını yazmak isteyen ama İran Mektuplarını yazan yazarın Kanunların Ruhu kadar tanınmasa da beğendiğim bir eseri diyebilirim. 161 mektuptan oluşan kitap yazıldığı dönemin İran sarayını bütün çıplaklığı ile bize anlatıyor. Prensi, sarayı, haremi, cariyeleri, harem ağaları, köleleri batının istediği gibi anlatıyor. İran'ı hiç görmemiş olan yazarın döneminde çok ilgi gören bu eserinin biraz da yanlış anlamalara sebep olduğunu düşünüyorum. Çünkü batı halen bütün İslam dünyasını bu eserde yazıldığı gibi düşünüyor. Mektupların Tebriz, İsfehan , Erzurum, İzmir, Paris, Venedik gibi şehirlerden yazılmış gibi ele alınması esere bir zenginlik katmaktadır. İran, Türkler, Ruslar hakkında yazılanlar arasında mükemmel tespitlerin yer aldığını düşünüyorum. Buna rağmen batılıların kendinden olmayanları hakir görmesi bu eserde de karşımıza çıkıyor.

Montesquieu, bu eserinde, Doğulu gezginleri hayali olarak Batı ülkelerinde seyahate çıkarıyor ve Batı ülkelerinde seyahate çıkmış olan Doğulu gezginler, Doğu'dan ayrılırken geride kalan haremlerine, dostlarına mektuplar yazıyorlar. Bu mektuplarda oryantalist imgelerin öne çıktığı görülüyor. kıskançlık, aşk, hasret, hükümranlık gibi duygular, Doğulu bir üslupla dile geliyor.

Burada Montesquieu2nun amacı, gezginlerin romantik bir yaklaşımla kurguladıkları doğu imajına dönük okuyucu talebini karşılamak değil. Ancak, Montesquieu'nun duyguların uç noktalara vardığı kişiliklerde evrensel nitelikte özler yakalamaya çalışırken, Batılı seyyahların oryantalist imgeler taşıyan metinlerinin tesirinde kaldığını söylememekte mümkün değil. Bu arada, yazarın "İran Mektupları" adlı eserini XIV. Louis devri ile somrasındaki Fransız toplumunu hicvetmek için kaleme aldığı da unutulmamalıdır. İlginç bir eser...