E-Dergi

Bülbülü Öldürmek, 1960'ların Amerika'sında kelimenin tam anlamıyla eşitlik ve insan hakları çığlıklarıyla dolup taşan bir zamanda yayınlanan, dönüm noktası niteliğinde, ırkçılık karşıtı bir manifesto. İnanıyorum ki bu kitap ders olarak verilseydi tarih, hukuk, vatandaşlık ve pedagoji alanlarına çok doğru bir örnek teşkil ederdi.

Küçük Scout, abisi Jem, babası Atticus, komşuları Boo Radley, Tom Robinson ve Scout ile Jem'in küçük dostları Dill üzerinden aktarılan sade, naif üslubuyla muazzam bir kitaba imza attı, Harper Lee. Baş karakterleri Finch'lere annesinin kızlık soyadını vererek onları daha anlamlı bir parçası haline getirmeyi de ihmal etmedi. Hatta Dill karakteri de Lee'nin çocukluk arkadaşı Capote'den esinlenerek ortaya çıkmış. Alabama'lı beyaz bir kadın yazarın ki, bu cümleye başlarken kullandığım kelimelerin o zor zamanlarda tek başına kullanıldığında bile ne kadar cüretkar bir kombinasyon oluşturduğunu tahmin edebiliyoruz, daha adil ve insancıl bir toplum için taşını zarif bir şekilde yerine yerleştirmeyi amaçlayarak, görevini layıkıyla yerine getirdi. Irkın ötesini gören ve insanlarda iyiliği bulan, ayakları soğukkanlılıkla yere basan adil bir adam olarak Atticus'u, kimden ilham aldığını merak ediyorum Lee'nin. Açıkçası çocuklarının gözünden başlangıçtaki aktarımı beni duygudan duyguya sürüklerken, kitabın sonuna doğru Atticus'un ismi geçtikçe karakterine olan hayranlığımla gözlerim doldu.

Scout, Jem ve Dill şahit olmak zorunda kaldıkları boylarından büyük olaylara getirdikleri masum fikirleriyle kalbimi ısıttılar. Bu hikayede yetişkin ve hayatının ona birçok yönden eksik sunulmasına ve hatta masumiyeti ispatlanarak gösterilen delillerle kanıtlanmasına rağmen ölüm cezası alan, Tom Robinson da masumdu. Atticus, onun için hayal edilemeyecek ahlaki yoksunluklar içinde, fakat cesaretle, dokunaklı savunmasını yaptı. Bu üzücü hikayenin tüm tatsız anları Scout tarafından o kadar naif, kırılgan ve bazı yerlerde tebessümü kaçınılmaz kılarak anlatıldı ki, belki de bu hikayeyi yetişkin bir karakter aktarıyor olsaydı sonuna kadar okumayı sürdüremeyebilirdim. Mesela bebeklerin nasıl dünyaya geldikleri konusunda; 'Dill'in duyduğu, tüm bebeklerin olduğu sisli bir adaya kürekle geçtiği teknesi olan bir adam vardı ve bir tane ısmarlayabiliyordun-Bu bir yalan Halam Tanrı'nın onları bacadan ittiğini söyledi. En azından ben öyle düşünüyorum' gibi muzip yorumları çok tatlıydı.

Kitabın ismi de en az sırtladığı mesaj kadar manidardı. Aslında kitabı okumaya başladığımda bir yerinde bu isimle ilgili bir eylem olacağını düşünmüştüm. Dolaylı olarak oldu da...
'Karatavuklar bize hiçbir şekilde zarar vermezler, sadece biz onları duyalım diye cıvıldarlar. Bahçelerimizi bozmazlar, bitkilerimizi yemezler, hiçbir şey istemeden sadece şarkılarıyla hayatımızı güzelleştirirler. Bu yüzden karatavuk öldürmek günahtır.'

Atticus, çocuklarına nazik davranmayı, insanları karakter ve şekilleriyle değil oldukları gibi görmeyi ve seçimlerine saygı duymayı öğretti. Bir ebeveyn olarak onların çocuksu benliklerine duyduğu saygıya hayran kaldım.

Lee'nin romanı bütünüyle ırkçılık, önyargılar ve zamanın toplumunun temsili gibi temalar için edebiyatın temel taşlarından biri. Önyargı, aile, toplum, nezaket ve hassasiyet ya da adaletsiz bir dünyaya onurlu bir tepki ve daha nicesi gibi pek çok konuyu kapsadığı için, esasen bunlardan biri üzerinde durarak romanı yorumlamak yerine, hepsinin mükemmel bir aynası olduğunu özetlemek daha doğru olur. İsmi geçen her karakterine vermesi gereken mesajı meşale gibi taşıtan Harper Lee'ye, sevgilerle.

Orta Çağ Avrupa’sında engizisyon döneminde yüzlerce kadın cadı olduğu gerekçesiyle yakılıp, işkence gördü. Birçok erkek de onlara arka çıktıkları bahanesiyle benzer muamelelere maruz kalmışlardı. Portobella Cadısı, Athena da öyle yeri göğü inleten bu tumturaklı kadınlar gibi onu bir tehdit olarak görenler tarafından yargılandı. Ruhunun tabularını yıktı, birçok dünyevi şeyi ardında bıraktı ve içinde coşan denizlerin dışarı taşmasına izin verdi. Kendince bir metafor geliştirdi ve dans ederek içindeki gizemli kadını harekete geçirdi.

Tam olarak bir biyografi kitabı değil Portobello Cadısı, çünkü yazarın kendisi tek bir fikir beyan etmedi. Sadece Athena ile ilişkilendirilen insanların onun hakkındaki algılarının bir aktarımı olarak aktarıldı. Onun kendini anlatamaması ne kötü diye düşünürken manevi, mistik bağlamlarla dolu tahmin edilemez bağımsızlığını düşününce aslında üzerine düşeni fazlasıyla yerine getirdiğini anladım.

Herkesin açıklığa maruz kaldığı bir dünyada, yapabileceğimiz en havalı şey gizemimizi korumak mıdır acaba ve bunu olabildiğince kendi içimizde anlamaya çalışmak mıydı yoksa? Bilemiyorum! Ama Athena bunu gizlemeyi tercih etmedi aksine özenilecek kadar bağımsızdı. Oldukça yetenekli olan Athena yaratıcı ile arasındaki iletişim yollarından biri olduğu için teselliyi müzik ve dansta buldu. Onun hikayesinde iyi veya kötü yoktu, tüm karakterlerin gri alanları vardı ve Coelho, hepimizin eninde sonunda nasıl hissettiğimizi ve hatta açıksak, içimizdeki iyiyi tüm aykırılığıyla kabullenerek özgürleşeceğimizi vurguladı. Coelho’nun Athena’sı da insanlara kendi maneviyatlarını bulmaları için ilham vermeyi uman bir lider olma yolunda ilerledi.

Paulo Coelho'yu ne zaman okusam yeni bir şeyler öğreniyor ve araştırma imkanı buluyorum. Zira Coelho şimdiye kadar okuduğum eserlerinde metin kurgusuyla büyüleyici bir yazar. Kurduğu cümlelerle çoğu kez düşümü büyüleyenlerden. Bir de konunun türü spiritüellikle buluşunca fazlaca keyif verir. Aidiyet duygusunu irdeleyen, orada bazen tamiri mümkün bazen de olamayacak boşluklar açan, içimizdeki resifleri keşfederek, kendi sınırlarımızı keşfetmemizi sağlayan ve takdiri hakeden bir kurgudur.

İnsanın,doğanın unsurlarından ve vahşi hayvanlardan daha tehlikeli olduğunu kanıtlayan kitap.McGuire'ın hikaye anlatımı ise temel unsurlara odaklanıyor,hayatta kalma mücadelesi,kimlik ihtiyacı ve dünyada bir konum arzusu.On dokuzuncu yüzyılda Kuzey Kutbu'na yapılan bir balina avcılığı seferi,mürettebat arasında gözden düşmüş bir İrlandalı cerrah,sigorta dolandırıcılığına niyetli bir kaptan ve bir seri katil var.Ne hoş bir ekip değil miPsikopat mürettebatıyla olup biten kurguyu detaylandırmada,etkileyici kelime hazinesi ile ilham dolu bir yazarla tanışmış oldum.Kitabı bitirdikten sonra koku ile ilgili ilginç kelimeler keşfettiğimi itiraf etmeliyim.İnsanı en temel haliyle,vahşet ve nihilizm,kan ile gözü kara bir şekilde ele alıyor yazar.Bazı bölümleri sindirmesi çok güç ve her türden insanın karışımı olan o gemideki karakterleri ve barbarlıklarını unutmak hiç mümkün olmayacak gibi.Buna rağmen McGuire, çok karakter ve terminolojiyle kafanızı karıştırmıyor bu yüzden okuma su gibi akıyor.

Felsefe ile fazlası aracılığıyla,hayatı neyin yaşanmaya değer ve eğlenceli kılabileceğini ve ona neyin anlam verdiğini anlamaya çalışmak.Yaşam amacını bulamamış,kendini gerçekleştirmek için çok seçeneğini hiçe çevirmiş,hayatını başkalarını memnun etmeye çalışarak yaşamış,dibe vurmuş,kedisini,işini kaybetmiş,bir ömür boyu pişmanlık duymanın ve görmenin yükü altında ezilmiş sıradan birçok Nora içinden biri hikayelenmiş.Gerçekçi bir karaktersin Nora üzülme!Kütüphane ifadesi yanıltmasın bu mecazen verilmiş bir isim kitabın ilerleyişi paralel evrene kapı açar.Kütüphanedeki kitaplar hayatın Nora ve hepimiz için sunduğu sonsuz olasılıkları temsil eder.Her kitabın/hayatın, verilen her kararın ve seçimin,üstesinden gelinmesi gereken kendi acı ve pişmanlık karışımına şahit olmamızı ister Haıg.Her hayatın artıları ve eksileri olduğu açık küçücük bir farklı seçim hayatını çok başka bir yöne taşıyabilir de,dedi.Kurgusal rüya ya da epizodik gibi kavramları öğreten sürükleyici hikayelerimden biri.

‘Menfaatler ve ekonomik çıkarlar söz konusu olduğunda aile olgusu yıkılır’ı anlatan,fırtınalı,pembe dizi tadında bir roman. Kıskançlıkların ve küskünlüklerin beklenmedik güç mücadelelerini tetiklediği,sinsi aile diyalogları.Diğer yandan manipülasyonlar ve aynı zamanda romantizmi işliyor.Karakterler okunmaya değer.Altmış yaşındaki babasının,kendisinden genç bir Fransızla evlendiğini öğrenen Scott,eğitimini tamamlayıp eve döndüğünde hiç tahmin edemeyeceği ketum bir üvey annenin çirkin,bencil, aç gözlü hallerine maruz kalır.Amelie yani üvey annesi,Scott gelmeden önce tüm entrikaları ve yavrularıyla malikaneye yerleşmiştir bile.Ailenin hikayesi dizi tadında yaklaşık beş yıllık yaşanmışlıkları üzerine kurgulanmış.Herhalde en keyif aldığım yanı da sade bir dille anlatılan hikayenin karakterlerinin varacakları noktayı merakla takip etmemdi.Hikayeyi yumuşatan ise Scott&Kate aşkı oldu.Kurgu ve okuyucuya kitabı bitirme şevki veren anlatımına ve sıkmadan ilerleyen akışa şapka çıkartırım.