E-Dergi

Polisiye romanlardan pek hoşlanmam ama bu roman klasik polisiye romanların ötesine geçerek okura değerli bir edebiyat eserinin tadını veriyor. Tahsin Yücel'i güzel çevirisi ve Can Yayınlarını da özenli baskısından dolayı bir okur olarak kutluyorum.

Beckett her ne kadar "boynu altında kalsın" dese de ben simgesel bir anlam buluyorum yazdıklarında. Tabi tek tek kitabın içindeki küçük olaylarda falan değil, bütün bir Beckett edebiyatında. Her gün bütün bir hayat karşısında değersiz, anlamsız, ufak tefek ne kadar çok olayı büyük bir ciddiyetle yaptığımızı düşündüğünüzde Watt'ın ciddiyeti de eğlenceli olmaktan çıkıyor. Belki de elimizde tuttuğumuz kitaba "anlamsız, saçma" dediğimizde kendi hayatımızı tasvir etmiş oluyoruz. Camus'nun da dediği gibi sonunda ölüm olunca her şey saçma oluyor.

Anadolu'daki bir köy üzerinden zengin-fakir, güçlü-güçsüz, ezilen-ezen, karşıtlığından yararlanılarak genel-geçer bir roman yaratılmaya çalışılmış. Bir dönemin romancısını tanımlamak için ne kadar çok köy romanı yazdığına bakıldığını göz önünde bulundurursak bu çabayı beyhude olarak değerlendiremeyiz fakat bu tarz romanların ülke sınırları pek kolay aşamadığını da önümüze koyduğumuzda en azından bir döneme gömülü kalmış bu düşünceyi tartışabiliriz. Fakir Baykurt da kendisini bir dönemin bu "moda" konusundan fazla uzak tutamamıştır. Yine de roman, o döneme ait romanların içinde ayrı bir yere sahiptir.

Bernhard'ın şu ana kadar okuduğum kitaplarının içinde beni en çok etkileyeni "Yok Etme" olmuştu. Ana kahramanın ağzından okuduğumuz "Hepimiz bir Wolfsegg taşırız kendimizle birlikte ve onu yok etmek isteriz, kendimizi kurtarmak için isteriz, onu yazmayı isteyerek onu yıkmak, yok etmek isteği." Belki de Thomas Bernhard'ın bu kitabı yazma nedeni. Romanın ana karakteri olan Murau'nun doğduğu kasaba olan Wolfsegg bağlamında Avusturya ve bu kahramanın hayat hikayesi bağlamında da Avusturyalılık adeta ameliyat masasına yatırılarak derin bir eleştiriyle inceleniyor. Musil'in "Niteliksiz Adam'ından sonra tavsiye ettiğim kitap ve yazar oldu "Yok Etme ve Bernhard."

Kitapta "Esir Şehir" üçlemesindeki ilk iki kitapta ana kişi olarak karşımıza çıkan Kamil Bey, bu serinin üçüncü kitabı olan Yol Ayrımı'nda hapisten kurtulmuş ve Anadolu'da milli mücadeleye katılmış, Cumhuriyetin ilanından sonra da yeniden İstanbul'a dönmüştür. Kamil Bey, Kamil Bey'in kızı Ayşe ve Kamil Bey'in arkadaş çevresi kitabın ana atmosferini oluşturuyor ve bu atmosferin içinden Cumhuriyet'in ilk dönemine ilişkin olaylara Kemal Tahir'in yol göstericiliğiyle şahit oluyorsunuz.