E-Dergi

Gülşen Funda'nın Yol Deriz Ona adlı öykü kitabında her biri tek isimden oluşan yedi öykü yer alıyor. Yazarın dili fazlasıyla özel, kendi has, çok lezzetli. Ama kitaptaki öykülerin kalitesini sadece iyi dille açıklayamayız. Kurgular da bir o kadar özgün. Bildiğimiz acıları kadim metinler üzerinden yeniden kurgulamış yazar. Yani karşımızda tarihsel üstkurmaca olarak niteleyebileceğimiz öyküler bulunuyor. Tuvalarda Soğdlara, Osmanlı'dan Bizans'a kadar farklı zamanlar ve kültürlerin efsanelerinden, destanlarından, masallarından çıkmış ve yeniden kurgulanmış öyküler mevcut. Acının anlatımı oldukça derinden, uzak zamanlardan, uzak diyarlardan okura geliyor. Kurgulardaki parçalı ve bölümlerden oluşan yapı da ayrıca göze çarpıyor. Kısacası bu güzel kitap 2023 yılı Türkiye Yazarlar Birliği ödülünü sonuna kadar hak etmiş.

Gökhan Yılmaz Boşlukdikeni'nde, insanların yaşadığı çeşitli boşluklardan bir öykü dünyası yaratmış. Öykülerdeki içerik ismi gibi oldukça dikenli. Acının anlatımı yazara özgü harikulade bir dille donanmış. İlk öykü olan "Çıkrığı Yok Bir Kuyu" da yedi harften oluşan ve birbiriyle bütünleşen çok farklı bir kurgu mevcut. Bu öyküde yazar zekasını okuruna gösteriyor. Karakterin amcasına dair yası içeren "Renk Ayarı" öyküsü de ne anlattığı kısmında kitabın bence en öne çıkan metni. Dil olarak da drone üzerinden anlatımıyla "İzansız Hava Aracı" bence çok başarılı.

Kitaba dair tek olumsuz düşüncemse birkaç öyküde dilin imgesel anlatımla fazla öne çıktığı, içeriğin belirsizleştiğine, geri planda kaldığına dair. Bu durumu az sayıda öyküde yaşıyoruz ve dilin bu kadar öne çıkmasının da yazarın bilinçli bir tercihi olduğunu görebiliyoruz. Sonuç olarak güçlü bir dille örülmüş, iyi öykülerden oluşan bir kitap okudum.

Yazarın çoklu anlatıcı kullandığı, iç monolog, bilinç akışı gibi anlatım tekniklerine yer verdiği, daha çok modernist edebiyat içerisinde bulunan ama yer yer postmodernizmi de görebileceğimiz bir eseridir. Sırasıyla Recep, Babanne (Fatma), Hasan, Faruk ve Metin karakterlerini anlatıcı olarak görürüz. İlk 10 bölümde bu sıralama aynen korunurken sonrasında değişmekte ve kitap toplam 32 bölümden oluşmaktadır. Romanda yer alan anlatıcıları ve Nilgün, Selahattin Bey gibi kendi sesi olmayan karakterleri rahatlıkla yazarın ilk romanı Cevdet Bey ve Oğulları'ındaki karakterlerle eşleştirebiliriz. Keza bu eserdeki Faruk Darvınoğlu karakterini de yazarın bir sonraki eseri Beyaz Kale'de başat rolde görebilmekteyiz. Zaman olarak 1980 yılında, henüz askeri darbe olmamışken bir dönemi anlatır Sessiz Ev. Bu zamanda yaşananları en çok Hasan ve Nilgün karakterleri üzerinden görürüz. Hem anlatıcıları hem de değindikleriyle Orhan Pamuk’un ayak seslerini duyduğumuz bir romandır Sessiz Ev.

Berna Durmaz'ın Karayel Üşümesi ve Metal Hayatlar adlı öykü kitaplarını üst üste okuduğumda hem öykülerin diline hem de içeriklerine hayran kalmıştım. Bunun bir benzerini Esra Kahya öyküleri için de rahatlıkla söyleyebilirim. Kitapta yer alan on iki öykü de çok iyi bir anlatıma sahip. Bunun yanı sıra öykülerin içerikleri de gayet güçlü. Yazar, tecavüz, kumalık gibi kederli ve zor konuları, toplumun sorunlarını ajitasyona kaymadan, anlatılan acıları duyumsama kısmını okura bırakarak metinlerini yazmış. Ayrıca her ne kadar kitaba ismini veren ifade "ben" anlatıcıyı nitelese de çeşitli anlatıcı tiplerini kullanan bir kalem var karşımızda. Tarihe gidip devşirme hikâyesi anlatacak kadar da içerikte riske girebiliyor Esra Kahya. Kısacası 2023 yılında okuduğum öykü kitapları arasında en iyilerinden biri Benim Rüyalarım Hep Çıkar. Favori öykümse "Ufak Bir Poster Meselesi". Yazarın kalemi daim ve keskin olsun.

Gülhan Tuba Çelik, okurlarını İstanbul'un tarihi mekânlarında, sokaklarında, caddelerinde, hatta Bizans'ın saraylarında gezdirmiş. Her metinde güzelce dolaştırıyor Suriçi'nde bizleri. Bu da yetmiyor, oldukça başarılı kurgu atmosferi de peşinden geliyor. Anlatıcı her metinde aynı, elinde kamera var ve bizler o kadrajdan şehri, orada yaşayan karakterleri izliyoruz. Okurunu karakterlerinin yanına yaklaştırmıyor yazar. Tam bir bağ kurmamıza izin vermiyor.
Anlatım dili neredeyse kusursuz. Betimlemeler de karakterlerin yaşadığı durumları anlatışı da oldukça başarılı. Metinlerde bolca tekrarlar kullanıyor. Normalde tekrarlardan hiç hoşlanmayan bir okur olmama rağmen bu kitaptakileri çok sevdiğimi belirtmeliyim. Bunun nedeni de anlatımın akışına tempo getirmeleri. Tekrarlar sayesinde öykülerin ritmi daha da yükseliyor. Yazarın ilk kitabı Evsizler Şarkı Söyler de oldukça başarılı bir öykü kitabıydı. Buradaki öykülerdeyse yazar dümeni başka bir yola kırmış. Metinlerin farklı bir lezzet var.