E-Dergi

Efsanelerle harmanlanan bir hayata sahip, tarihi bir şahsiyet olan Cengiz Kağan ile ilgili belki de en güvenilir kaynak, bizatihi Moğollar tarafından anlatıldığı Moğolların Gizli Tarihçesi olsa gerek…

Türkiye’deki nadir Moğolca uzmanından birisi olan Mehmet Levent Kaya, orijinal dilinden çevirdiği eseriyle bizi Moğol İmparatorluğu'nun ve kağanı Cengiz’in tarihine götürüyor. Üstelik Kaya, bunu yaparken sadece çeviri yapmakla kalmıyor, tabiri caizse bir tefsir ya da tevil de yapıyor. Bazen kelimenin kökeninden yola çıkarak, bazense çok iyi bildiği Moğol coğrafyasının özelliklerini ele alarak bizi adeta bir bilgi yağmuruna maruz bırakıyor. Cengiz’in adından tutun da, söz konusu kitabın adına kadar doğru bildiğimiz pek çok şeyin aslını anlatıyor; Moğol tarihi, dili ve kültürüne ait önemli bilgiler veriyor.

Tam bir İhsan Oktay Anar kitabı idi. 1870’lerde başlayıp 1940’larda devam eden bir örgüsü var. Sıra dışı anlatımı yine dikkatleri çekiyor. Anar, gerçekten farklı bir yazar. Belli bir standardı var ve her okur bu ağırlığın altına giremez. Romanlarındaki mizah/karamizah dozu fevkalade iyi ayarlanmış.

Yedinci Gün ile ilgili en çok da şunu söylemek isterim; mükemmel bir bölüme sahip. Sayfa 161 ile 183 arasındaki Oğul adlı bölümden bahsediyorum. Bence Türk edebiyatının en iyi savaş meydanı anlatımıdır. Kafkas Cephesinde çarpışan askerleri muhteşem bir bakış açısı ve cümleler toplamıyla anlatmış. Öyle ki, o soğuğu, o ortamı, çatışmayı, ölümü, karı, kışı, düşmanı… Her şeyi hissedebiliyorsunuz. Er Ryan’ı Kurtarmak filminin giriş sahnesi nasıl ki sinema tarihinin en başarılı savaş sahnelerinden biridir, buradaki Oğul bölümü de benim için Türk romancılığının en iyi savaş ortamı anlatımıdır.

Osmanlı'da 1880'liler kuşağı diye bir kuşak var. Atatürk'ün de mensubu olduğu bu kuşak çok ilginç zamanlar yaşamış, büyük işler başarmış, büyük hatalar yapmış, büyük hayaller kurmuş, büyük hüsranlar görmüş bir kuşaktır. bir imparatorluğun çöküşüne şahit olurken yeni bir devletin kuruluşunu da görmüşlerdir. İşte Halil Kut Paşa da bu isimlerden birisidir.

Balkan Dağlarında çete takibi yapmış, Trablusgarp'a gönüllü gitmiş, Irak'ta, Kafkasya'da harp etmiş, çok önemli bir komutandır. Enver Paşa'nın ondan iki yaş küçük amcasıdır. Kut'ül Amare Zaferi'nin başmimarıdır. Milli Mücadelenin Rusya ayağının en önemli isimlerinden birisidir. Filmlere, romanlara konu olacak kadar önemli bir hayatı vardır. İşte bu kitap bu ilginç ve değerli şahsiyeti anlatıyor.

İlber Hoca, kitaba büyük önem vermiş, bu belli. Çünkü daha önceki pek çok kitabında yaptığı bir şeyi yapmamış. Kitaba akıcılık sağlasa da tenkit edilen bir yöntemi vardı hocanın. Kitapları söyleşi, soru-cevap tarzında oluyordu. Ancak bu defa öyle olmamış. İlber Hoca metinleri yazmış, okumuş, daha önce yazdıklarını gözden geçirmiş. Yani ciddi bir zamanını bu kitap için harcamış. Dip notların olduğu, geniş bir kaynakçanın bulunduğu bir eser çıkmış ortaya. Üstelik hacim olarak kalın bir eser. Tabii sadece hacim değil içerik olarak da oldukça doyurucu.

İlber Ortaylı’nın Gazi Mustafa Kemal Atatürk kitabı sağlam bir referans eser olmuş. Sadece Atatürk’ü değil, onun etrafındaki kişileri, hadiseleri, mekanları, gelişmeleri de anlatıyor. Hoca’nın mukayeseli ve coğrafyalı tarih anlayışı bu kitabına da sirayet etmiş durumda.

Doğrusunu isterseniz, bence tam zamanında; doğru kişinin, doğru kişiyi yazdığı bir kitap olmuş Gazi Mustafa Kemal Atatürk.

Balkan ve Kırım Türklerine ithaf edilmiş bir roman.

I. dünya Savaşında, Romanya cephesinde şehit düşen büyük dedesinin izini bulmak için Bükreş'e giden genç bir avukat; Tunahan Deliorman.

Balkan göçmeni bir aileye mensup olan Tunahan'ın orada karşılaştığı Dobrucalı akademisyen Şevval.
Teleorman bölgesine yerleşmiş olan Çarşambalı bir Türk Adem Usta...
Bosna'da doğan ancak önce ordusunda savaştığı Osmanlı, sonra Romen tabiyetine geçen Husrev Oruçeviç.
Kırımlı iki kardeş, Ayşe ve Giray.
Amerikan vatandaşı bir gazeteci James Miller.
Ve hepsinin hikayesi...
Tuna'nın Türküsü, aslında bir Türk ailesinin yüz yıllık öyküsü.