E-Dergi

Tam bir fiyasko! Hem eserin müellifi, hem mütercimi ve hem de tavsiyecisi (Hayreddîn Karaman) açısından... Müellif, takdîm ve tenkîd etmeye teşebbüs etdiği eserleri doğru-düzgün anla(ya)madığı gibi hatâlı tercemelerle, kendine âit olmayan tespitleri kendine âitmiş gibi göstermekle ilmî emânete açıkca ihânet etmişdir. Türkiyeli mütercimin mevzûya külliyen yabancılığı ve de Arabcasının kifâyetsizliği ise eseri iyice içinden çıkılmaz ve anlaşılmaz bir hâle getirmişdir. (Mufassal tenkidimiz neşredilecektir inşâAllah).

"The Dawkins Delusion" demek daha doğru... John Gray'in The Guardian'da çıkan "The Atheist Delusion" serlevhalı yazısını tavsiye ederim.

İpek hanım T.C.'nin en mayınlı tarlasından ne kadar mahsül toplanabilirse o kadarını toplayabilmiş ancak.

“Bu hikâyeyi yazıp yazmama konusunda ben de epey bir muhasebe yaptım aslında. Eliniz tutuk çünkü her şeyi yazamıyorsunuz.” (Aydan Çelik ve Esin Kumral, “İpek Çalışlar ile ‘Latife Hanım’ Gerçeği Üzerine: ‘Latife Hanım’a Karşı Olmak Yükselen Bir Değerdi’ ”, Toplumsal Tarih, 152. ‘aded, 1427 [Ağustos 2006], 41.s.)

Buna rağmen kitabın satıraralarında hayli cevher saklı.

Sayın ebulebrar, "okudum" dediği aşağıdaki satırların sâhibi müseccel mason Cemâlu'd-Dîn Esedâbâdî (gûyâ "Efgânî") ile Cennet'te komşu olmayı ümid etmiş!!!

"Kadın erkek eşitliği, örtünme emri ve bunun çiğnenmesi, kadın hakları vs. gibi meselelere gelince, bu konuda çok şey dinledim, birtakım makaleler ve risaleler okudum. Fakat size açıkca ifade edeyim ki, hiçbirinde açık bir görüşe, eşitlik talebinin veya örtünme emrinin çiğnenmesindeki amacın ya da bunun doğuracağı veyahut gerisinde yatan faydanın beyanına rastlamadım. BANA GÖRE FUHŞA VESİLE EDİNİLMEDİKTEN SONRA AÇILMAKTA BİR SAKINCA YOKTUR. (...) Örtünün kaldırılması meselesine gelince, bunun gerekliliğini dile getiren, bu konuda söz söyleyen ya da yazan hiç kimsenin onun en ufak bir yararından veya bizatihi örtünmeden kaynaklanan ya da onun gerisinde yatan bir faydadan bahsettiğini görmedim. KADINLAR SADECE AÇILMAKLA YETİNSELER, DAHA EVVEL DEDİĞİMİZ GİBİ BUNU FUHŞA VESİLE EDİNMESELER, MESELEDE TARTIŞMAYI GEREKTİRECEK BİR ŞEY KALMAZDI. (...) KÖTÜLÜĞE VESİLE YAPILMADIKTAN SONRA AÇIKLIKTA BİR BEİS YOKTUR. " (Muhammed Mahzumî Paşa, Cemaleddin Afganî'nin Hatıraları, trc. Adem Yerinde, Klasik nşr., İstanbul, 1427 [2006], 82, 84 ve 354.s.).

Bence hem dünyâda hem âhiretde doğru kişilerle komşu olmayı ümîd etmeliyiz, öyle değil mi?

Bu kitabda neler yazıyor?
1. Enver Paşa'nın M.Kamal'ı en büyük rakîbi görüp ondan korktuğu yolundaki resmî tez asılsızdır.
2. M.Kamal İ.T. Cem'iyyeti'nde mühim bir mevkie ve ağırlığa sahip olmamıştır ve bu itibarla da ciddî bir ağırlığı olan Enver için bir tehdit teşkil etmemiştir.
3. M.Kamal'ın İ.T.C.'nden herhangi bir zamanda ayrıldığına dâir herhangi bir belge yoktur.
4. M.Kamal'ın İttihadcı dönemdeki kariyeri, neslinin diğer başarılı subaylarından hiç de farklı değildir.
5. M.Kamal ordunun siyâsete karışmasına şiddetle 'muhâlif' gözükmesine rağmen Samsun'a çıkana dek sürekli siyâsî faâliyetlerde bulunmuştur.
6. M.Kamal'ın Anadolu'ya geçmesinde Karakol Cem'iyyeti'nin yardımı söz konusu edilebilir.
7. Erzurum Kongresi'nin fikir babası Kâzım Karabekir'dir.
8. İstanbul hükûmetlerinin Millî Mücâdele'ye desteği olmuştur.
9. Fevzi Paşa, Kâzım Karabekir'in M.Kamal'ın yerini alması için uğraşmıştır.
10. Anadolu'daki mukâvemet hareketleri İzmir'in işgâliyle (1919) başlatılamaz.
11. M.Kamal 1918'de The Daily Mail muhâbirine verdiği beyânatda Anadolu'da kendisinin vâli ya da yüksek komiser olacağı bir İngiliz mandası teklifinde bulunur (Gotthard Jaeschke de "Kurtuluş Savaşı İle İlgili İngiliz Belgeleri" adlı eserinde [Türk Tarih Kurumu yay., 2. bsk., 1986] onun İngilizlere olan iltifâtını gösterir beyânatlarına yer verir [96-102.s.]). Oysa ki hâtıralarında böyle "siyâsî" yollara hiç tevessül etmediğini yazar!
12. Kâzım Karabekir M.Kamal'a doğuda birlikte çalışma teklif ettiğinde (23 Mart 1919) o hâlâ iyi bir kabîneyle işleri halledebileceğine inanıyordu. Hatta A.Rızâ başkanlığındaki bir kabînede nâzırlık elde etmeye uğraşıyordu. 11 Nisan 1919'da bile, yani Samsun'a gitmesine 37 gün kala, Anadolu harekâtı husûsunda tereddüd izhâr ediyordu.
13. M.Kamal'ın sürgün niyetine Samsun'a gönderildiği iddiası asılsızdır.
14. Samsun görevi için M.Kamal'ın seçilmiş olması, ordu içindeki etkisinin sathîliğini gösterir.
15. M.Kamal'ın Amerikan mandası fikrine sıcak baktığı da olmuştur.
16. M.Kamal'ın, İzmir sû-i kastinden çok önceleri haberdâr edilmiş olması kuvvetle muhtemeldir.
17. 1926'daki 'temizlik' hârekâtı, kamuoyunun dikkatini memleket mes'elelerinden kaydırmaya müteveccih bir manevra olabilir.
18. Nutuk'un amacı 1926 temizlik harekâtının meşrûluğunu isbâtdır.
19. İzmir sû-i kastı, kalleşce katledilen Ali Şükrü Bey'in ve Deli Hâlid Paşa'nın intikâmını almak amacıyla tertib edilmiştir.

Okunması lâzım değil elzem bir kitab!