E-Dergi

Felsefeyi, hayatı ve içinde bulunduğumuz çevreyi anlamlandırma ve tanımlama çabası diye kabaca tarif etmiş olsak, Kafka'nın bu eserinde felsefi bir roman yazdığını söylemiş oluruz. Kafka'nın kitaptaki kahramanı Samsa, yaşadığı dünyayı anlamaya çalışan, bazı gerçekleri (aile meseleleri, işveren davranışları, arkadaşlıklar,..) gördükçe hayattan soğuyan bir tip. Kafka ayrıca bol bol psikolojik tahlile yer vermiş eserinde. Dile gelince bir üstattan bekleneni fazlasıyla bulacaksınız. Gerçi çeviri olduğu için orijinalinin tadını vermiyor ama yine de harika.

Ruhumu eritip de kalıpta dondurmuşlar,
Onu İstanbul diye toprağa kondurmuşlar...
Üstad Necip Fazıl'a ait yukarıdaki mısralar. Diyebilirim ki, Üstad İstanbul'un şiirini yazmakta ne kadar başarılı ise İlber Hoca da istanbulun nesrini yazmakta o mertebe başarılı. Aslında İstanbul'u anlattığını iddia etmek büyük bir iştir. Hele anlatabilmek çok büyük. Ancak İlber Hoca hayatı boyunca olduğu gibi yine aldığı büyük sorumluluğu hakkıyla yerine getirerek altına girdiği yükü kaldırmayı başarmıştır.

Türkiye'de yıllardır üzerinde konuşulagelen bir konu var: Yerel Yönetimler. Kimileri yerinden yönetim ilkesinin uygulamada da hayata tam manasıyla geçirilmesine taraftarken kimileri en ücra köşeye kadar yönetimin nokta nokta tümüyle Ankara'ya bağlı olmasının doğru olduğu iddiasında. Peki eskiler bu işi nasıl yaparlarmış? Yerel yönetim kavramı nasıl ve hangi aşamalardan geçerek ne zaman ortaya çıkmış? Bu ve buna paralel soruların cevabını bir soru-cevap şeklinde değil de sohbet havasında öğrenmek istiyorsanız, hele de karşınızda İlber Ortaylı gibi bir üstadın bulunması ayrıca hoşunuza giderse bu kitabı mutlaka almalısınız.

Parça bütünden haber verir. Bu genelgeçerbir kanun. Nereye mi varmak istiyorum? Aile toplumun müstakil bir parçasıdır. Yani başarılı topluma ulaşmak ancak, başarılı aile müesseselerine sahip olmakla mümkündür. Bu kitapta birkaç yüzyıla damgasını vurmuş bir toplumun parçalarını oluşturan Osmanlı ailelerinin yapısını ve yaşamını işlemiş üstad. Osmanlı ailesi diyorum çünkü Yahudi de olsa, gayri müslim de olsa hangi ırka mensup olursa olsun bu topraklar üzerinde o zaman yaşayanlar Osmanlı'dır. Mutlaka okunmalı.

En uzun yüzyıl mı? Bu da ne demek? diye sormuştum kendi kendime kitabın ismini ilk gördüğümde. Sonradan kitabın konusunu öğrenince anladım nedenini. Osmanlı Devleti'nin artık yıkılacağı fikirlerinin hızla yayıldığı bir dönemi anlatıyor kitap. Bu dönemde devletin başından o kadar çok kötü olay geçmiş ki, zor geçen dakikalar ya da sıkıntılı saatler gibi bu yüzyıl geçmek bilmemiş. Mukayeseli tarih konusunda ülkemizin yetiştirdiği ender tarihçilerden biri olan İlber Hoca bu kitabında, koca devletin nasıl merdivenden yuvarlanırcasına liderlikten indiğini anlatıyor ve o günlerde yaşananlarla bugünleri işaret ediyor. Üslup alışıldığı üzere gayet akıcı devam ediyor.