Jön Türkler / 1908 İhtilalinin Doğuşu Hakkındaki Yorumlar

1908 ihtilali ile ilgili belki en kült eseri diyebilirim. Köşe taşlarıyla birlikte yazar bize konuyu anlatıyor

Sanırım çeviriden kaynaklı biraz cümleler bozuk.

vay be dedirten bir kitap....

Meşhur bir kitap jön türkler tarihi kitap okumayı sevenler okunması gereken bir kitap :)

yorumlar ve yaşanmış olaylar çok gerçekçi

İttihad ve terakki cemiyeti hakkında okunabilecek en iyi eserlerden birisidir.Özellikle piyasada yer alan diğer kitapların aksine doğru ve yanlışları ile jöntürkleri ve ittihad terakki cemiyetini etkili bir şekilde anlatmış.Bugünü anlamak için de okumanızı tavsiye ediyorum.

Ben kitabın içeriğinden önce türkçe tercümesini tenkit edeceğim. Bu kitapla (Jön Türkler/ 1908 İhtilalinin Doğuşu) birlikte (Jön türkler ve İttihat terakki ile ilgili yayınlanmış tüm kitapları sahaf/kitapçıdan almaya çalıştığımdan) yine aynı yazarın (Ernest E. Ramsaur) başka kitabı zannı ile başka yayın evinde yayınlanan (Jön Türkler ve 1908 İhtilali) kitabını da aynı anda internet üzerinden aldım . İlk önce bu kitabı okumaya çalıştım. Manasız cümleler, Cümle bozuklukları beni çok rahatsız edince diğer kitaba bakma ihtiyacı hissttim. İnceleyince iki kitabında aynı yazarın tek kitabı olduğu anladım. Alacaklara diğer yayın evinin yayınladığını kesinlikle tavsiye ederim.

İçerik olarak kitabı eleştirmek gerekirse konuyu daha önce çeşitli kaynaklardan okumuş bir hayli alt yapısı olanlar için kısıtlı da olsa okuyana konuya bakışta ilave ve/veya farklı görüş açısı veriyor. Kitap yazarı hakkında zamanında Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya misyoner geleneğinden ayrılmış diye bahsetse de ben aynı görüşte değilim. Çünkü ABD'li olup Türkiye de öğretmenlik yapan biri kitabında da bol bol ermeni kaynağı gösterip her isyanda devletin karşı müdahalesine Osmanlı katliam yaptı diye yazıyorsa (Dikkat buyurun 1890'lı yıllardan bahsediyor) biraz ihtiyatlı okumakta fayda var. Ama önceden de söylediğim gibi Sultan Abdülmecid, Sultan Abdülaziz, Sultan Abdülhamit-jön türkler-ittihat ve terakki ile ilgili alt yapısı olanlar için farklı bir bakış açısı için tavsiye ederim.

yazar 1908 ihtilalinin Osmanlı Devleti'nde nasıl geliştiğini ve II. Meşrutiyetin nasıl ilan edildiği üzerinde durmuştur. ancak yanlı yapısı ve oılayları yeterince detaylı bilememesi büyük bir eksiklik olarak oratya çıkmaktadır. yazar zaten bu konuda kitabın başında bir itiraf ile dile getiriyor. yinede II. Meşrutiyetin geliş aşamaları ve sonrası hakkında bilgi edinmek isteynelerin okuyabileceği niteliktedir.

1908 ihtilalinin doğuşunu anlatmaya çalışan eser, aslında sadece bir döneme önyargı ile bakan ve bunu tüm kitap boyunca hissettiren bir kitap. Kitap boyunca despotlukla nitelendirilen 2. Abdlhamit’e kitap sınunda “Kızıl” lakabıda yapıştırılıvermiş. İttihat ve Terakki Cemiyetinin en ünlü üç ismi Enver Talat ve Cemal paşalar hakkında neredeyse hiçbir bilgi yok. Bu isimler olmadan İttihat ve Terakki nasıl anlatılır ve 1908 meşrutiyeti nasıl sonuçlandırılır siz düşünün. Yazar zaten kitabın önsözünde “kitabın mükemmellikten uzak olduğunu bir çok eksik ve katma bilgi olduğunu” kendi ifade etmiş. Ve bu eksiklikleri telefi etme imkanınada sahip olmadığını belirtmiş. Nasıl bir eser olduğunu daha fazla açıklamaya gerek yok kanımca. Bir eleştiride kitabın bölümlerini ilgilendiren dipnotları bölüm sonuna ekleyen Pınar yayınlarına...

Erken dönemde yazılmış bir eser olarak sınırlı kaynak kullamı açısından eksik kalmış bir eser,lakin yazıldığı dönem şartlarına göre güzel.konu ile ilgili eserlerin çoğunluğunu okumak isteyen okuyucuya eski bir eser olması itibariyle hitap edebilir yoksa genel anlamda İttihat ve Terakki ve 2. Meşrutiyet için kaynak olabilecek bir eser değil.Ziya Şakir ,Ahmet Bedevi,Sina Akşin ve Feroz Ahmed daha doyurucu bilgiler veriyor.

Jön Türklerin o 20 yy da oynadığı rolü ifade eden bi eser

Yazar Amerikalı bir tarihçi,kendisi hakkında çok kısa bir bilgi verilmiş.
Jöntürk hareketini doğuşundan 1908 ihtilaline kadar anlatmaya çalışmış.Bence kısmen iyi bir çalışma.Fakat Sultan Abdulhamid'e çok yanlı ve taraflı bir şekilde yaklaşmış.Sultanı iyi araştırmadığı belli oluyor.Sultan hakkında ki görüşleri batılı yazarlarla belli bir paralellik arz ediyor.Ayrıca Ebul Huda'yı sultanın müneccimi olarak tanıtması çok gülünç olmuş.