E-Dergi

Yazar oldukça cesur bir şekilde eleştirmiş Devlet adamlarını, düzendeki bozulmaları, genel ahvali. Cümleleri çok sert. Yaşadığı hayal kırıklıkları, istediği mevkie gelememesi de bunda pay sahibi olmuş. Yavuz Sultan Selim'i ve dönemini öven yazarımız, bozulmaların başlangıcını Sultan Süleyman dönemine atfeder; Has Odabaşı İbrahim Paşa'nın Sadrazam yapılmasının teamülleri yıktığını, tımarların saray erbabınca gasp edildiğini, defterdarların ve beylerbeyilerin yaptığı yolsuzlukları bir bir anlatır yazarımız. Allah razı olsun.

Lütfi Paşa (Kanuni Sultan Süleyman döneminde Veziriazam, 1541 yılında emekli olup çiftliğine çekilir) Sadrazamın, hak sözü Padişaha çekinmeden söylemesi lazım geldiğini dile getirir, ve ekler: Sadrazam, âlemin sığınağı olan Padişahla konuşurken, sık sık:"Padişahım, ben yükü boynumdan giderdim, doğruyu söyledim. Bundan sonra kıyamet gününde cevabı sen ver," demelidir.

Anlamakta güçlük çektiğim ve tamamlayamadığım bir kitap oldu. Bu, benim de yetersizliğim olabilir, çevirenin maharetsizliği de.

Lukianos, bizden biri. Bu coğrafyanın ürünü. Esprili, zeki, bilgili, gözlem yeteneği üst düzey; çağın Voltaire'i. Bu eserini de beğendim. Ancak çevirmen, eserde orijinal metinde yer alan isimleri Osmanlı toplumuna uyarlamış, bilinmeyen isimleri tanınır kişilerin isimleriyle değiştirmiş. Neyse ki dipnotta Latince metinde geçen isimler tek tek belirtilmiş ve kim olduklarından bahsedilmiş. Lukianos esprilo ve kinayeli bir şekilde şöyle konuşturuyor dalkavuğunu:"Her sanatın amacı nedir? Huzur ve rahatlık. Dalkavukluk da bir sanattır; hatta güzide bir sanattır, diğer sanatlar yoğun bir çalışma gerektiriken dalkavuk kendini hırpalamafa huzura ulaşır."

17. yy Osmanlı'sını anlamak babında önemli bir eser. 4. Mehmed tahttadır. Devlet giderleri, gelirinden fazla, padişah küçük yaşta ve tecrübesiz, Devlet adamları ve saray nizama aykırı yoldadır. Kâtip Çelebi, bu bozulmaya diktatör ve azimli bir yöneticinin durduracağından ümitlidir. Padişah, Devletin kalbi; vezir-i azam aklıdır. Allah razı olsun.