E-Dergi

Kuzey Kafkas halklarının topluca anlatıldığı güzel bir araştırma kitabı. Kitap hacim olarak çok küçük olduğundan bilgiler çok özet olarak verilmiş. Bu bölgedeki halk, çok küçük topluluklar halinde yaşadıklarından ve birbirleriyle sürekli çatışma halinde bulunduklarından Ruslar tarafından kullanılmışlar ve Rus hakimiyetinden kurtulamamışlar. Böylece Rusların da Azarbeycan petrol bölgesi ile aralarında coğrafik engel kalmamış. Eserde ayrıca Kazak’lara değinilmiş fakat açık ifadeler kullanılmadığı için kavramlar birbirine karışmış. Eserde; Kazaklar’ın kendilerini Rus kabul ettiklerinden bahsediliyor. Rusya’da iki tür Kazak bulunmaktadır. Bunlardan biri Kazak Türkleridir ve Kazak Türkçesi konuşurlar. Diğeri ise Rus olup Rusça konuşurlar. 16. yüzyılda Çarlık baskısına baş kaldırarak bozkırlara kaçmış ve orada kendilerine has özgür ve yeni bir yaşam biçimi oluşturmuşlardır. Kazak Türklerine benzer bir hayat biçimini benimsedikleri için Ruslarca kendilerine Kazak denmiştir. Bunların kendilerini Rus olarak kabul etmeleri kadar doğal bir şey olamaz, çünkü zaten Rus kökenlilerdir. Eserde bahsedilen Kazak’lar işte bu Rus Kazaklarıdır. Okuyucular bu konuyu dikkate alarak okurlarsa daha anlaşılır olacağı düşüncesindeyim.

Yazar, Süryaniler hakkında yazdığı yüksek lisans tezini kısmen geliştirerek kitap haline getirmiş, fakat bazı konular çok üstü kapalı geçilmiş, biraz daha geliştirilebilirdi. Mesela 1.Dünya Savaşı sırasında Türklere saldıran Süryanilerin bu tutumunun daha sonraki dönemde müslüman halk ile olan ilişkileri üzerinde ne gibi etkileri olduğuna pek değinilmemiş. Abdülhamit dönemindeki panislamist politikaların Süryanileri çok olumsuz etkilediğine değinilmiş fakat bir çok tarihçiye göre de Abdülhamit hiç bir zaman panislamist bir politika izlememiştir. Bunun, Avrupalıların Abdülhamit’i baskı altına alabilmek için uydurduğu asılsız ithamlardan biri olduğu konusunda pek çok tarihçi hemfikirdir artık. Süryanilere devlet hizmetlerinde görev verilmediği için Süryanilerin eğitimden uzaklaştığını yazıyor yazar, fakat avukat, doktor, mimar, müşavir, mühendis olmaya engel midir Süryani olmak? Bence bu çok dar bir yaklaşım. Kitap pek çok yönden araştırma eksiklikleri hissettiriyor okuyucuya. Yine de Süryaniler hakkında en az da olsa bilgi sahibi olmak isteyenler için tavsiye edilebilecek bir kitap.

Son ikibin yılın, iki ulusun egemenlik mücadelesiyle geçtiğini görüyoruz; Almanlar ile Yahudilerin. Yahudi kontrolündeki Roma imparatorluğunun Almanlar tarafından yıkılmasıyla Avrupa’da Alman ağırlığı kendini hissettirmeye başlıyor. 1770’den sonra ise Alman birliğini oluşturmanın girişimleri başlıyor. 1770’den sonra Alman birliğinin temellerinin atılması ve ardından 1871’de Fransızları yenmeleriyle Alman imparatorluğu, en güçlü Alman devleti Prusya’nın bünyesinde kuruluyor. Bununla yetinmeyen Almanya tüm Avrupa’yı ele geçirmek için önce birinci dünya savaşını, arkasından ikinci dünya savaşını, o da olmayınca Avrupa Birliğini kuruyor. İngilizlerin Birinci Dünya savaşı sonrasında söyledikleri ise son derece dikkat çekici; "Almanları bir daha ürememek üzere ya hadım etmeliyiz, ya da Almanları olabilecek en küçük devletlere ayırmalıyız." Tüm bu konuların detaylarını bulabileceğimiz Alman tarihini özetleyen güzel ve sürükleyici bir kitap.

Yazarın, Rusya’daki Sovyet rejiminin yıkıldığı dönemden; 1991 yılından, liberal ekonomiye geçişte belli bir yol katettiği 2001 yılına kadar olan dönemdeki Rusya hakkında gazetedeki köşesinde yazdığı makkaleleri biraraya getirerek oluşturduğu bir kitap. Yazar, ağırlıkla son on yıllık dönemde bir çok ülkenin Rusya hakkında incelemelerde bulunduğunu ancak son 500 yıldır en çok mücadelede bulunan Türkiyenin Rusya hakkında hiç bir bilgiye sahip olmadığını ve sahip olmak için de bir çaba sarfetmediğini belirtiyor. Rusya hakkında bilgiye ihtiyacı olan ülkelere biz bilgi satmalıydık diyor ki katılmamak mümkün değil. Okurların hatırlayacağı üzere son birkaç yıla kadar değil Rusya hakkında araştırma yapmak Rus kelimesini telaffuz etmek bile büyük bir riskti. Yazar, ayrıca serbest ekonomiye geçişle birlikte Rusya içindeki Yahudi kökenlilerin siyasette ve ekonomide büyük etkinlik kazandığını söylüyor ve başbakan Kiriyenko, Dışişleri Bakanı Primakov, Milli Güvenlik Konseyi Sekreteri Berezovski, Başbakan yardımcısı Nemtsow, Maliye Bakanı Liwshits ile muhalefetten Jirinowski ve Yavlinski ve diğerleri gibi politikacıları da buna örnek gösteriyor.

Usta edebiyatçı Ömer Seyfettin’den bir solukta okunacak harika bir eser. Yazar, gerek akıcı uslubu, gerekse kişilere yüklediği imajlarla okuyucuyu olayların içine ustalıkla çekebiliyor bu eserinde de.
Bu kitabı bitirdiğimde Efruz Bey’in hiç de yabancı olmadığını gördüm, Etrafımdaki Efruz Bey’leri daha iyi görür oldum. Eminim siz de bu kitabı bitirdiğinizde çevrenizde pek çok Efruz Bey olduğunu farkedeceksiniz.
Keyifli okumalar...